Bakıcı

Bebeklerde sıklıkla görülen ve hayati tehlikesi olan bir sorun uyku bozukluğudur. Halbuki bebek gelişiminde uyku bebeğin gelişim evreleri için oldukça önemlidir. Bebeğin uyku ihtiyacının giderilmesi için bu yazıya göz atmanızda fayda var.

İnsan, genetik olarak henüz tam gelişmeden dünyaya gelir. Bunun sonucunda organlarının yaşama adapte olması için uyku evresinin sürmesi, uykuyla birlikte gelişmesini sürdürmesi gerekir. Yeni doğmuş bebeklerin uzun vakitler ve sıklıkla uyumaları bundandır. Fakat uyku bozukluğu gösterecek olursa, hayati sorunlar yaşanabilir. İlk üç aydan sonraki evrelerde bebeğin uykuya olan ihtiyacı farklılaşır, bir tür yetişkin özelliği kazanır. Nasıl ki yetişkinler dinlenmek ya da yorucu bir günün ardından sakinleşmek istiyorlarsa, altı ay sonrası bebeklerde de görülen durum bunun benzeridir. Artık etrafında olup bitenleri anlamlandırmaya başlamıştır ve örneğin karanlığa karşı korkular geliştirebilir ya da anneden kopmak istemeyip onunla birlikte uyumak isteyebilir. Dokuzuncu ay ve takip eden evrelerde ise artık uyku için farklı sebeplerden ikna edilmesi gerekir, söz gelimi kucakta sallanmak, masal anlatılması ya da uyuması için kandırılması gerekebilir. 24 aya yaklaşırken ise düzenli uyku alışkanlığı kazanmış olmasına rağmen geceleri sıklıkla uyanmalar görülebilir ama gece uyanmaları çocukta kronik bir hal almadıysa korkulacak uyanmalar değildir.

Bebek gelişiminde uyku bedensel işlevlerini yerine getirebilmesi için önemli olmasına rağmen bebeklerde uyku sorunu görülebilmektedir. Bu durumda öncelikle bebeğin dış faktörlere bağlı olduğu hatırlanmalıdır. Uyutulmaya çalışıldığı yer doğrudan etkilidir, gürültünün veya televizyon gibi cihazların çalışması bebek üzerinde olumsuz etkiler yapar. Lakin dış faktörler bazen çocukta içselleştirilebilir. Ebeveyni ya da bakıcısı tarafından uykusu bozulabilir, çocukta oluşan sinir, duygusal sorunlar gibi etmenler rahat bir uyku çekmesini engeller. Özellikle çalışan ebeveynin çocuklarını bakıcıya bırakmaları gerektiğinden bakıcının uyku saatlerine dikkat etmesi ve çocuğun uyku esnasında çekineceği davranışları azaltması beklenmelidir. Eğer fiziksel bir sorundan ötürü uyku uyumuyorsa, bilinmelidir ki dışsal faktörler etkili olup çocuğun uyumak için beklediği güven faktörünü karşılayamamaktadır.

Gerek anne-baba olsun gerekse bakıcı, uyku evrelerine dikkat etmeli, bebekte ve ileriki ilk 24 ayda oluşacak uyku düzensizliklerini ciddiye almalıdır. Bebek gelişiminde uyku önemli olup karşılanmadığı takdirde ciddi sorunlara yol açacak bir husustur. Biyolojik sorunlarda derhal hekime başvurmalı, psikolojik sorunlarda ise (örneğin çocuğun hırsız korkusu, karanlıktan korkması, yalnız kalma çekincesi gibi) önce ebeveyn ve bakıcı sonra da psikolog yardımına gereksinim vardır. Özellikle bakıcının uyku evresini aksatmaması, çocuğun gelişiminde buna önem vermesi sağlanmalıdır.